Migren Nedir ?
Baş ağrısı, günümüzde hastane başvuruları arasında en sık görülen nörolojik semptomdur. Baş ağrısı şikâyeti sonrasında yapılan muayeneler neticesinde migren tanısı konulmaktadır. Migrenin toplumdaki yaygınlığı kadınlarda %33, erkeklerde ise %13’e kadar yükselmektedir. Günümüzde her 4 kişiden 1’i migren tanısı almaktadır. Migren çok uzun yıllardır bilinen fakat nedeni net olarak ortaya konulamayan bir nörolojik rahatsızlıktır.
Migren ağrısı genellikle yarım baş ağrısı olarak bilinse de hastaların birçoğu başının tamamında zonklayıcı bir ağrıdan bahsederler. Ağrıyla birlikte görüş alnında karaltılar, parlak noktalar, şimşek çakması gibi görsel semptomlar da olabilmektedir. Bazı hastalarda ise baş ağrısı öncesinde konuşma ve ifade etmede güçlük, halüsinasyonlar, kolda uyuşma ve algı bozuklukları gibi bazı nörolojik belirtiler de görülebilmektedir. Bu belirtilere “aura” denilmektedir. Ağrı öncesinde ortaya çıkan bu belirtiler migren atağının ilk anında beyin damarlarındaki ani daralmalar nedeniyle ortaya çıkmaktadır.
Migrenin yalnızca bir baş ağrısı değil, birçok farklı sebebe bağlı olarak ortaya çıkabilen (multi faktöriyel) bir nörolojik sorun olduğunu söyleyebiliriz. Aynı zamanda migren aşağıda sıralayabileceğimiz pek çok hastalığa eşlik etmektedir.
Bunlar;
- - Hipertansiyon
- - Epilepsi ( Sara Hastalığı)
- - Beyin damar hastalıkları
- - Psikiyatrik hastalıklar
- - Huzursuz bacak Sendromu
- - Kronik yorgunluk
- - Kalp damar hastalıkları
- - Astım ve kronik bronşit
- - İrritabl Bağırsak Sendromu / IBS
Migren bu güne kadar pek çok etyolojik nedene bağlanmış ve genelde tedaviler bu nedenlere göre yapılmaktadır. Bu nedenler arasında;
- - Strese yol açan psikolojik ve bedensel nedenler: Yorgunluk, uykusuzluk, uzun süreli açlık, susuzluk, üzüntü, kaygı vs.
- - Hormonal nedenler (adet dönemleri, doğum kontrol hapları, , hipotiroidi, insülin direnci,)
- - Beslenme ile ilgili yanlış tercihler veya kan şekerindeki dalgalanmalar (hipoglisemi ve hiperglisemi )
- - Bazı vitaminlerin ve minerallerin eksiklikleri: Magnezyum, D vitamini, B12 vitamini vs
- - Hücreler arası salgılanan bazı nörotransmitterlerin (CGRP, nitrik oksit serotonin, histamin, vs.)
- - Hareketsiz yaşam
Migren Ağrısı Ortaya Çıkma Şekli
Migren ağrısının mekanizması trigeminovasküler kompleks ile açıklanmakta ve buna göre ağrı ilk olarak “duramater” adı verilen beyin zarından başlar. Dura materbeyini çepeçevre saran kalın ve koruyucu bir zar tabakasıdır ve ağrıyı algılayan serbest sinir uçlarından da oldukça zengin bir yapıdır. Dura’da ağrıyı “trigeminal sinire” ait olan sinir uçları algılamaktadır (nosiseptörler). Yani migren ağrısının hissedilmesini sağlayan ana yapı trigeminal sinirdir .Trigeminal sinirin dura üzerinde bulunan ve ağrıyı algılayan uçlarını uyaran her türlü sebep migren ağrısı yaratabilme potansiyeline sahiptir.
Genellikle ense, şakalar veya göz etrafında hafif şekilde başlayan ağrılar daha sonra başın bütününe yayılarak şiddetini arttırmaktadır.
Migren Tedavisi
Günümüzde migren atakları sırasında sıklıkla basit ve kombine analjezikler kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra migrene özgü bazı ilaçlar kullanılmaktadır. Bunların yanı sıra ağrı oluşmasını önlemek adına antikonvülzan ilaçlar, antidepresanlar ve bazı kanal blokeri ilaçlar kullanılmaktadır
Bunların dışında halk arasında migren aşısı olarak bilinen CGRP antagonistleri kullanılmaya başlanmıştır. Fakat elimizde bunun ile ilgili uzun süreli bilgiler yoktur ve tan etki potansiyeli ile ilgili yeterince veri bulunmamaktadır.
Başka sık kullanılan tedavilerde bir tanesi botulinum toksini enjeksiyonlarıdır. Etkinliği 3-6 ay arasında sürmektedir.
Günümüzdeki popüler tedavilerden bir başkası ise migren cerrahisidir. Trigeminal sinire ait sinir uçlarının serbestleştirilmesi olarak basitçe anlatabileceğimiz bu yöntem ile tedavi edilmeye çalışılmaktadır.
Her türlü ağrıda çok etkili olarak kullanılan akupunktur, nöral terapi ve çeşitli geleneksel ve tamalayıcı tıp yöntemleri ile destek verilebilmektedir.
